In de Vijzelstraat en op de Vijzelgracht vestigen zich steeds meer jonge ondernemers. In de panden die zijn verlaten door oudere collega’s op de vlucht voor de Noord/Zuidlijn.
Er is weer leven in de ondernemersbrouwerij van de Vijzelstraat en Vijzelgracht. Terwijl de bouwput nog open ligt en de gemeente nog druk bezig is met de invulling van de metrohaltes, verschijnen er al allerlei nieuwe zaken.
Een ijsbar, een nieuwe kledingzaak, een Russische supermarkt, een sushirestaurant en een café kwamen er de afgelopen maanden al bij. De straat is rap aan het vernieuwen.
Afgelopen jaar schreven twintig startende of nevenondernemingen zich in. Het zijn voornamelijk winkels, horecazaken of aanbieders van facilitaire of adviesdiensten. Enthousiast nemen zij het over van de vorige generatie ondernemers. Dat het op straat minder druk is dan vroeger merken ze niet. Ze weten niet beter.
“Soms staat de kelder onder water, maar daar heb je een pomp voor.”
Het zijn vaak jonge, optimistische starters. Zoals Nick Pals (28), die drie maanden geleden op de Vijzelgracht het Juice&Salad Café opende. ‘Dynamisch’, noemt hij de situatie voor zijn deur. Het is de ideale proeftuin voor zijn nieuwe concept van verse sapjes, broodjes en salades.
“Je hebt én nieuwsgierige buurtbewoners, én toevallig passerende toeristen én zakenmensen van de kantoren op de grachten.”Ook belangrijk voor zijn locatiekeuze waren de huurkosten. “Dat viel wel op hier”, vertelt Pals, uit Emmeloord. “De prijs was voor Amsterdamse begrippen heel redelijk.”
Peter Doeswijk, eigenaar van de twee jaar oude, uitgeversvrije boekenwinkel op nummer 9 van de Vijzelstraat, beaamt dat: “Als beginnend ondernemer kun je de Kalver-, de Leidse of de Utrechtse straat wel vergeten”, vertelt hij. “Hier is dat heel anders.”
Doeswijk, voorzitter van de Vereniging Vrienden Van de Vijzelstraat en Vijzelgracht, weet hoe dat komt. Zelf kocht hij zijn pand enkele jaren voorafgaand aan de bouw van de Noord-Zuidlijn al voor een mooi prijsje. “De eigenaren van platenzaak die er zat, wilden weg”, weet hij nog goed. “Zij zagen de bui al hangen.”
Sindsdien heeft Doeswijk het nog vaak zien gebeuren. “Veel zaakjes hebben het niet gered of de eigenaren hadden er gewoon geen zin in. Bezoekersaantallen daalden hier tot zestig procent en we hadden gesteggel met de gemeente. Daar ben je natuurlijk geen ondernemer voor geworden.”
“Als starter kun je de Leidse, Utrechtse en Kalverstraat wel vergeten.”
Als gevolg daalden ook de huizenprijzen en daar maken jonge starters nu dankbaar gebruik van. Zo ook Corinne Janovitz, die vijf maanden geleden traiteur de Vijzel opende in een hoekhuis met op de houten gevel nog de oud-hollandsche letters ‘Vleeschhouwerij’. De vitrines en planken zijn nu gevuld met luxe quiches, salades en allerlei vijzels.
Een scheur is in de muur achter de toonbank nog goed te zien. In 2009 verzakten een aantal huizen in dit deel van de straat, die de gemeente vervolgens overnam van de gedupeerde eigenaren. “Maar ik heb nergens last van”, vertelt Janovitz. “Ik ben niet anders gewend. Soms staat de kelder wel onder water, maar daar heb je een pomp voor.”
Ook de bouwhekken waarachter haar winkel verstopt zit, leveren geen problemen op. “Het gaat goed, veel klanten komen terug en de hele buurt is erg betrokken. En ondertussen heb ik wel een mooie deal gekregen van de gemeente, met die bouwput voor de deur. Als er wat is, staan ze meteen op de stoep.”
Andere ondernemers worden weer tegemoetgekomen door woningcorporatie Stadgenoot, eigenaar van zo’n dertig panden in straat. “Ze bieden aan dat de starters het eerste jaar bijvoorbeeld tachtig procent, het tweede jaar negentig procent en pas in het derde jaar de volle huurprijs betalen”, vertelt Doeswijk.
Of de starters het daarna ook zullen redden, blijft de vraag. De afgelopen jaren zijn er in de straat al veel nieuwe zaken gesneuveld. In 2010 telde de Vijzelstraat volgens de Kamer van Koophandel nog dertien opheffingen. In 2011 waren dat er zeven.
Maar als de nieuwe ondernemers het weten uit te zingen tot 2014, maken ze een goede kans. De ondernemersvereniging heeft de gemeente zover gekregen bredere stoepen in de plannen op te nemen, met minder ruimte voor auto’s en trams. Ook wordt er gesproken over een ondergrondse parkeergarage voor bewoners en komen er misschien weer bomen in de straat.
Zo kunnen de Vijzelstraat en -gracht straks meer een winkelstraat dan een verkeerstraat worden. Met een ‘New Yorkse uitstraling’, volgens Doeswijk, “en misschien zelfs wel grote kledingmerken in de vele ruime panden.”
Nick Pals, van het Juice&Salad Café, denkt aan een terrasje. Hij rekent nog niet op de vernieuwingen, maar het geeft wel een rooskleurig toekomstbeeld: “Het kan er eigenlijk alleen maar mooier op worden.”
Gepubliceerd in het Parool.