Ondernemen is nog nooit zo goedkoop geweest. Maar hoe ver kun je komen zonder poen? Sprout verzamelde vrekkentips: over vragen, delen en het betere bootstrappen.
Groei hoeft geen extra geld te kosten, vindt PETER ROS (50). “Ondernemen was nog nooit zo goedkoop.” Nu iedereen met elkaar in verbinding staat en informatie in overvloed voorhanden is, is steeds meer mogelijk met gesloten portemonnee. Wat precies, dat onderzoekt Ros samen met een ‘zwerm mensen’ onder de naam PERMANENT BETA: nooit af.Omdat zehun kennis en meer willendelen zetten de 3.800 ondernemende leden van alles op poten. “Lezingen, demonstraties van nieuwe technologie en deze zomer zelfs een dag met vijftig sprekers en workshops voor ruim zevenhonderd man. Gratis dus? “Dat woord wil ik vermijden”, zegt Ros. “Het lijkt dan alsof het niets waard is.” Ros ziet juist dat onder de radar van het geld overal ter wereld waarde wordt gecreëerd. “Economen kunnen het maar moeilijk meten of in modellen passen.”
Het idee voor Permanent Beta begon bij de ‘gratis’ kantoorruimte van Ros’ mede-initiator MARTIJN ASLANDER. De Rabobank bood hem een kamer aan, zodat de bank Aslander in de wandelgangen kon aanspreken over zaken waarvoor hij anders als adviseur zou wordeningehuurd. Voortbordurend op dat idee ging Ros met JAN-HENK BOUMAN, de derdeman achter Permanent Beta, in 2012 langs bij de Kamer van Koophandel in Amersfoort. Die wasnet een centrum aan het opzetten met ondernemers, de Belastingdienst en de gemeente onder één dak. Er was nog een vleugel over. Konden Ros en Bouman die niet gebruiken om écht leuke dingen voor ondernemers te organiseren? Een kwartier later hadden ze een deal. Inmiddels heeft de organisatie vijf hubs, verspreid over Nederland.
Voed je netwerk
De kunst van gratis ruimte of sprekers regelen zit ‘m volgens Ros in denken vanuit overvloed, beschikbaarheid en samenwerking. “Ondernemers zijn vaak zo vol van hun eigen verhaal dat ze vergeten dat het voor de toehoorder ook relevant moet zijn.” Ros heeft geleerd om in de eerste vijf zinnen van een lezing een what’s in it for me te stoppen. “Begin bijvoorbeeld met het thema dat je ‘samen’ op de agenda wil zetten of beloof een filmpje van de spreker op je website te plaatsen.” Essentieel bij het putten uit je netwerk is dat je dat netwerk eerst voedt. “Als je dat pas doet als je hulp nodig hebt, ben je te laat”, zegt Ros. “De KvK kende mij bijvoorbeeld al. Anders had ik na één belletje nooit de volgende dag langs kunnen komen om te praten over mijn plannen voor die lege vleugel.”
Niet iedereen is overigens gecharmeerd van ondernemen on the cheap. SABRINA BOS (28), oprichter van online kunstmarktplaats ACCESSART, ontmoette een storm van kritiek met haar verhaal over een animatiefilmpje dat ze goedkoop had laten maken. Zedeed zoveel mogelijk zelf en kocht een voice-over en het animatiewerk online in. De ‘explanimation’ kostte haar zo in totaal zestig euro. Handig om te weten voor andere ondernemers, dacht ze. Nadat ze erover blogd werd ze platgemaild en bedolven onder boze tweets. Mensen noemden haar een uitbuiter van de creatieve industrie. Had ze geen marketingbudget?Bos: “Ze snapten er dus helemaal niks van.” Tot dat moment had ze welgeteld tweehonderd euro in haar onderneming gestoken. “Ik doe alles houtje-touwtje, net zoals de andere 95 procent van de startups die niet extern gefinancierd zijn.” Als ze een nieuwe feature op haar website nodig had, kluste Bos bij als freelancer om geld te genereren. Ze verhuurt haar huis regelmatig via Airbnb en gaat misschien één keer per maand uit eten.
“Ik doe alles houtje-touwtje, net zoals de andere 95 procent van de startups die niet extern gefinancierd zijn.”
AccessART heeft veel buitenlandse stagiaires in dienst, via ANGELLIST(angel.co). Onbetaald, maar wel heel goed begeleid. “Dat is meer waard,” weet Bos nog uit haar eigen stagetijd. “De studenten zijn bovendien allemaal heel blij om hun stage in Amsterdam te kunnen lopen.” Goedkoop ondernemen slurpt wel uren, maar dat vindt Bos geen probleem. Een startup kost nou eenmaal veel tijd en levert weinig geld op. “Ik krijg misschien een beter uurloon achter de kassa van de supermarkt, maar daar leer ik niets. In de schoolbanken kóst leren zelfs geld.” Het filmpje voor elkaar krijgenwas heel leerzaam, haar laatste marketinguitgave was 200 euro voor ansichtkaarten van kunstwerken, om in cafés en via kunstenaars te verspreiden. “Tastbaarder dan duizenden euro’s aan online advertentieruimte.” In haar eerste half jaar als ondernemer, nog zonder netwerk, maakte Bos vaak gebruik van een startupgroep op LinkedIn. Inmiddels is ze die fase ontgroeid en weet ze zelf wie ze moet hebben voor advies of een gunst. Ze heeft nooit moeite gehad met hulp vragen. “Als je echt lang over je startup wil doen, moet je vooral wachten tot je het antwoord hebt gevonden in je kamertje.”
Eisen of vragen?
Is het niet onprofessioneel om als ondernemer gratis hulp te vragen? In tegendeel, zegt NILS ROEMEN (43), die in 2006 de hashtag #DURFTEVRAGEN in het leven riep. Later volgde het gelijknamige boek en onlangs het magazine Erisgenoeg. Tegenwoordig vinden mensen het al een stuk minder moeilijk om aan te kloppen bij derden, denkt Roemen. “Maar het is nog steeds niet cool om te laten zien dat je het niet zelf kan.” Roemen ziet dat anders. “Ik neem een ondernemer juist serieus als hij weet dat hij zwaktes heeft en daarvoor oplossingen zoekt. Vragen is ondernemen pur sang.” Volgens Roemen is het domweg onhandig als je niet vraagt om wat je wil. “Maar je moet niet teleurgesteld zijn als je het niet meteen krijgt. Eisen en vragen halen we soms door elkaar.”
Nieuwe ondernemers waarschuwt Roemen om geen bakken geld uit te geven aan het opnieuw uitvinden van dingen die al bestaan. “Kijk of je mee kunt bouwen met mensen die er al mee bezig zijn.” Een beter startpunt is volgens Roemen bedenken wat je nodig hebt om je basisproduct vanaf nul verkocht te krijgen. “Hoeveel daarvan kun je voor elkaar krijgen met mensen die mee willen helpen? Ik denk dat dat meer is dan je durft te vragen.” Zelf vraagt Roemen om hulp via zijn online verlanglijstje, waar op dit moment onder meer een wijnproefcursus en de verspreiding van zijn boek op staan. Toen hij de Nijmeegse werkplek de Waarmakerij opzette, ging hij langs de deuren voor meubilair. “Je moet het natuurlijk wel goed brengen, niet ‘heb je hout voor me?’ maar ‘ik wil een co-workingplek om Nijmegen toffer maken voor ondernemers. Wil je bijdragen met een plankje? Zelfde vraag, ander resultaat.”
De kosten écht laag houden, lukt het beste vanaf een Thais strand, luidt één van de low-budget tips van digital nomad ESTHER JACOBS(46). Ze is de afgelopen tien jaar nooit langer dan zes weken op één plek geweest en verhuurt zichzelf wereldwijd als spreker aan bedrijven. “In Azië kun je van 300 euro per maand leven, inclusief gas, licht, airco, wifi en schoonmaak. Er zijn veel, soms hele succesvolle, digital nomads, sommige van hen zijn ook investeerders. We organiseren workshops voor elkaar en wisselen tips uit. Dan ben je dus aan het werk terwijl je een borreltje drinkt.” In haar lezingen over organiseren zonder geld vertelt Jacobs bijvoorbeeld hoe je win-win-win situaties creëert. “Als je een website wil bouwen kun je dat zelf leren op YouTube, je 17-jarige neefje inschakelen of je biedt een gerenommeerde websitebouwer aan iets terug te doen. En dan niet op het eeuwige: ‘dan krijg je meer exposure en dus meer klanten’ maar bied iets aan wat jij goed kunt. Het begint met het besef van je eigen waarde. ”
“In Azië kun je van 300 euro per maand leven, inclusief gas, licht, airco, wifi en schoonmaak”
Wat dat betreft moet je zuinig zijn op je tijd. Repeterende werkzaamheden die makkelijk zijn uit te leggen en die je zelf niet leuk vindt, kun je het beste uitbesteden. Jacobs stuurt het liefst ‘s avonds kleine klusjes via freelancemarktplaats UPWORK naar haar Virtual Assistant. “Dan is het klaar als ik wakker word, heerlijk.” Dingen die je zichtbaarheid vergroten of waar je een vaardigheid van leert die je later nodig hebt, kun je het beste zelf doen. “Een nieuwe website leren bouwen is misschien niet handig, maar weten hoe je hem kan bijhouden wel.”
VREKKENTIPS:
Wil je iets laten programmeren?Zuid-Korea is goedkoop, en qua grundlichtkeit het Duitsland van Azië.
– Voor elke klus waar je voor staat heeft iemand wel tips bedacht. Bekijk HowTo-filmpjes voor alles waar je mee prutst. Slimmer werken leer je ook op ifthisthenthat.com of tovertypen.nl.
– Marktplaats heeft alerts voor aanbiedingen vanaf een bepaalde prijs en plek. Je krijgt een mail als er in de buurt bijvoorbeeld een flatscreen voor minder dan twintig euro te koop is.
– Denk vanuit overvloed in plaats van schaarste. Waar is veel van en kun je gebruik van maken? Dat is makkelijker dan zoeken vanuit wat je wil of wat moet.
– Houd een uitgebreid adresboek bij: zet acher elk contact watiemand nodig heeft en waarmee hij of zij je ooit zou kunnen helpen.
– Zet in je LinkedIn-naam wat je nodig hebt, in plaats van wat je doet. Iedereen die jouw profiel ziet, weet dan meteen waarmee hij of zij je kan helpen.
– Haal inspiratie van Fiverr.com. Vraag tien mensen om voor 5 dollar een boekcover te maken. Met die tien voorbeeldenheb je al een veel beter idee hoe het eruit zou kunnen zien, en wie weet zit de juister er al tussen.Goedkope flyers kun je ook regelen via 99designs.com.
– Vraag subsidie aan. Veel ondernemingen kunnen voor ontwikkeling een WBSO- subsidie krijgen.
WERKNEMERS ON THE CHEAP
Hoe vind je werknemers als je geen geld hebt liggen voor cao-salarissen? Martijn van de Koolwijk, fiscalist en oprichter van Tax at Work:
“Steeds meer startups vullen salarissen daarom aan met aandelen. Voordeel: je kunt mensen aantrekken die voor een laag salaris voor je komen werken, maarvervolgens wel met je mee denken als ondernemer.”
Een paar tips van Van de Koolwijk:
1. Doe het op tijd
Over korting op aandelen moeten werknemers belasting betalen. Praat daarom niet alleen over het idee, maar zet meteen iets op papier. De waarde van aandelen in een startup loopt flink op zodra er een investeerder op de stoep staat. Dan is het te laat om ze nog goedkoop aan werknemers te geven.
2. Schakel juridische hulp in
Kijk rond op YouTube of in gratis standaard contracten, maar wees niet bang om ook een deskundige te spreken. Een telefoontje met een fiscalist van tien minuten kan al genoeg zijn om latere problemen (lees: kosten) te voorkomen.
3. Kijk uit
Werknemers kunnen de belasting over een toegekend aandeel op het moment van toekenning soms niet betalen of ze komen later berooid uit. Ander punt om op te letten: Je wil misschien niet dat ex- werknemers nog aandeelhouder zijn. Maak goede afspraken over wat er gebeurt als iemand vertrekt.
4. Houd het simpel
Aandelenplannen voor werknemers betekenen veel papierwerk en advieskosten. Contractuele bonusafspraken zijn een relatief simpel alternatief. Je kunt er bovenstaande risico’s mee uitsluiten. Maar ga niet overengineeren. Ingewikkelde constructies kosten veel tijd en aandacht en maken een aanpassing later soms onmogelijk of duur.
Gepubliceerd in Sprout