Gepubliceerd in Down to Earth Magazine.
In het Klimaatakkoord (juni 2019) staan meer dan 600 afspraken om de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan. Wie doet wat? En lukt het om de afspraken na te leven? In een serie lichten we er een paar sectoren uit. Deze keer: de gemeenten.
De taak van gemeenten is vooral: hun inwoners in beweging krijgen. Gemeenten bezitten immers zelf geen landbouwgrond of te verduurzamen huizen. Maar eigenaars verleiden of verplichten kan alleen met hulp van andere overheidslagen.
De verduurzaming van Amsterdam heeft in veel opzichten de wind mee. GroenLinks is de grootste partij en de stad heeft flink wat geld en expertise in huis. “We zijn een relatief rijke stad. Er is bijvoorbeeld een heel ingenieursbureau dat voor ons werkt”, zegt duurzaamheidsadviseur Tjeerd Stam. De hoofdstad heeft dan ook flinke ambities, bijvoorbeeld om al in 2040 aardgasvrij te zijn. Dat is in de stedelijke omgeving tegelijkertijd lastig én makkelijk. Een drukke ondergrond maakt het plaatsen van nieuwe leidingen duur en moeilijk te plannen. Maar door de grote energievraag zijn alternatieven voor aardgas ook weer goed te organiseren.
De afspraken
Om klimaatneutraal te worden in 2050 maakt elke gemeente zijn eigen routekaart. Op de korte termijn spraken ze alvast dit af:
• Eind 2021 hebben gemeenten plannen gereed om voor 2030 1,5 miljoen woningen te verduurzamen.
• De 30-40 grootste gemeenten wijzen in 2020 emissieloze zones aan.
• Agrarische gemeenten integreren vanaf 2019 klimaatafspraken in het innovatie- en stimuleringsbeleid voor de landbouw.
In 28 wijken maakt de stad nu concrete plannen om het aardgas te vervangen door warmtenetten, groen gas of elektrische systemen zoals warmte-koudeopslag, waarbij overtollige warmte tijdelijk wordt opgeslagen in de bodem. Tussen die opties moet straks per wijk een keuze worden gemaakt door verschillende belanghebbenden. Denk aan energiebedrijven, netwerkbeheerders en niet te vergeten: de woningeigenaren. “De gemeente heeft nu eenmaal geen woningen in bezit”, zegt Stam. Het is dus praktisch onmogelijk om álle huizen in een wijk van het gas te halen. Amsterdam begint daarom bij de meest homogene buurten, waar bijvoorbeeld 70 procent in handen is van woningcorporaties. Ook daar helpt de grootte van de stad een handje mee. Meerdere ambtenaren kunnen hun tijd steken in samenwerking met woningcorporaties. “Dan kun je grote slagen maken”, zegt Stam. “Maar dat is nog geen oplossing voor de hele stad.”
Lees het hele artikel in Down to Earth Magazine.