Kringlopen sluiten #6: ‘Vroeger werden menselijke uitwerpselen ook gebruikt om het land te bemesten’

fotografie Stan Heerkens

Dit artikel verscheen in Vrij Nederland en is daar ook te beluisteren. Nederland wil in 2050 een circulaire economie hebben. Kan dat echt? En wat is daarvoor nodig? Vrij Nederland zoekt het uit per reststroom. Deze maand de laatste aflevering: afvalwater. In het wijkje Noorderhoek in de Friese stad Sneek hebben 207 woningen hun eigen rioolsysteem. De bewoners zelf merken er weinig van. Hun wc trekt iets anders door, met een minieme hoeveelheid water en veel lucht, vanwege het vacuümsysteem.

Lees verder

Kringlopen sluiten #5: Om circulair te bouwen moeten we zo veel mogelijk van het beton af

Dit artikel verscheen in Vrij Nederland. Nederland wil in 2050 een circulaire economie hebben. Materialen circulair gebruiken. Kan dat echt? En wat is ervoor nodig? Vrij Nederland zoekt het uit per materiaalsoort. Deze maand: beton. Beton is het mooiste bouwmateriaal dat er is, vindt Jaap Schotanus. Hij staat op een parkeerplaats, gemaakt van zijn eigen beton. In de grijze tegels zijn stukjes stengel te zien. ‘Dat is miscanthus,’ zegt Schotanus, ‘ook wel olifantsgras genoemd.’ Hij verkoopt al zijn hele carrière

Lees verder

Kringlopen sluiten #4: ‘Er is geen bestemming meer voor alle kleding die we produceren’

Fotograaf Stan Heerkens

Dit artikel verscheen in Vrij Nederland. Nederland wil in 2050 een circulaire economie hebben. Kan dat echt? En wat is ervoor nodig? Vrij Nederland zoekt het uit, per materiaalsoort. Deze aflevering: textiel. ‘We moeten onze kleding beter gaan bewaren.’ Onder een golfplaten dak staat een rijtje naaimachines. De twee voorste machines worden bediend door Marian El Mourabit en Ramzi Al Moer uit Turkije en Syrië, allebei al decennia werkzaam in de textielsector. Zij krijgen daarom de moeilijkste klussen van coördinator

Lees verder

In Afas Live kun je het urinoir niet doorspoelen. ‘Hygiënischer dan ouderwetse wc’s’

Dit artikel verscheen in dagblad Trouw. In de Amsterdamse evenementenhal Afas Live hebben de urinoirs geen doortrek. Dat scheelt drinkwater en zorgt voor een stroom pure urine om meststoffen uit te oogsten. In de wc-ruimte van Afas Live hangt een op het eerste gezicht normale rij urinoirs aan de muur. Heren die tijdens hun uitje in Amsterdam een urinoir uitkiezen zien een schermpje oplichten. ‘Dit waterloze urinoir bespaart 5 liter water per keer’, vermeldt elke pisbak. Doortrekken kan hier niet.

Lees verder

Kringlopen sluiten #3: ‘Je gaat toch geen vitamines en mineralen verbranden?’

Gepubliceerd in Vrij Nederland en daar ook gratis te beluisteren. Nederland wil in 2050 een circulaire economie hebben. Kan dat echt? En wat is ervoor nodig? Vrij Nederland zoekt het uit, per materiaalsoort. Deze maand: voedselresten. In de Rotterdamse haven staan een paar houten bakken op een rij. ‘Dit is ons voedselplein,’ zegt Peter van Wingerden, een stadsboer met Gooische R. Hij opent een deksel en laat tientallen hele broden zien. Van die chique broden, met robuuste korsten. In een

Lees verder

Kringlopen sluiten #2: ‘Tachtig miljoen apparaten liggen te versloffen’

Gepubliceerd in Vrij Nederland. Nederland wil in 2050 een circulaire economie hebben. Materialen circulair gebruiken, kan dat echt? En wat is ervoor nodig? Vrij Nederland zoekt het uit per materiaalsoort. Deze maand: de zeldzame metalen in elektrische apparaten. In een grote loods aan de rand van Ede zitten een paar mannen aan kantoortafels. Op hun bureaublad staan meerdere laptops. Een van de mannen draait een laptop ondersteboven, pakt een boormachine en begint op het apparaat in te boren. Losgeraakte schroefjes

Lees verder

Het servies van de patatzaak of koffiecorner moet herbruikbaar zijn in 2024. ‘Trekt dat geen fruitvliegjes of ander ongedierte aan?’

Gepubliceerd in Trouw. Over een jaar zijn bedrijfskantines, evenementen en horeca verplicht om bekers en bakjes na een schoonmaakbeurt opnieuw te gebruiken. Er wordt volop geëxperimenteerd met statiegeld, afwasbaar plastic en eetbare frietzakken. Een app installeren voor een duurzame beker bij de koffiecorner; dat ging sommige studenten van de Universiteit van Amsterdam (UvA) te ver. De app zou de herbruikbare beker registeren en een boete uitdelen als die niet binnen vijf weken weer was ingeleverd. “We hadden het bij deze

Lees verder

Meer leven op een Groen Strand

Dit artikel is gepubliceerd in Mens en Natuur. Op Camperduin wappert een groene strandwimpel, uitgereikt door het project Het Groene Strand. Een heleboel organisaties werken hier samen aan meer ruimte voor natuur. Met succes. Het waait vandaag hard bij Camperduin. Het lichtbruine haar van IVN’er Foppe de Haan waait wild in het rond als hij zijn lievelingsstrand opstapt. Een tiental gekleurde kites danst in de lucht. Verder zijn er weinig mensen te bekennen. ‘Het is hier altijd lekker rustig’, zegt

Lees verder

Wat je allemaal kunt doen met oud brood

Gepubliceerd in Down to Earth Magazine. Brood is ons meest weggegooide voedsel. Wat kunnen we tegen die verspilling doen? Heel veel, blijkt tijdens een rondje langs verschillende broodexperts. “Brood is energie. Gooi het daarom in de broodbak!” De oproep staat op de site van de Rotterdamse gemeente. In de stad staan zo’n 130 bakken waar inwoners hun broodresten in kunnen gooien. Het brood wordt vergist tot ‘groene energie’. “Van één brood kun je een ledlamp maar liefst 5 dagen laten

Lees verder

De bodem is onze basis

Gepubliceerd in Mens en Natuur. Met al dat leven bóven de grond zou je de schepsels daaronder bijna vergeten. Een kwart van de biodiversiteit bevindt zich in de aarde en helpt ook het bovengrondse leven. Als het ecosysteem gezond is, tenminste. Hoe staat het met het bodemleven in Nederland? Als je in een willekeurig weiland in Nederland een schep in de grond steekt, kom je dan een worm tegen? Misschien denk je van niet. Weilanden staan immers niet bekend om

Lees verder