Ook interessant

Twee generaties buschauffeurs: ‘Koning op mijn eigen bus’

fotograaf Marcel Bakker

Gepubliceerd in FNV Magazine.

Wim en Richard houden van lekker cruisen met de bus. Het contact met de passagiers zien ze graag wat menselijker.

Richard Wijgergangs hield vroeger in zijn bus altijd een bakje apart, voor fooien. ‘Mensen die instapten legden weleens een kwartje neer voor een kopje koffie, dat kostte in die tijd 25 cent. Ik hoefde toen eigenlijk nooit voor mijn eigen koffie te betalen.’ Het waren de jaren tachtig. Toen alles in de bus nog veel gemoedelijker ging. ‘Je had vaste lijnen en je leerde je eigen klanten kennen. Dat was geweldig.’

Vervelende klusjes

Toen mensen nog hun strippenkaart lieten afstempelen of een kaartje kochten bij de buschauffeur, was er meer contact met passagiers. Er was ook simpelweg meer tijd om mensen te informeren of eens iets extra’s voor ze te doen. ‘Het ging er allemaal wat relaxter aan toe.’ Inmiddels heeft nieuwe technologie veel overgenomen. Dat maakt alles aan boord van de bus sneller en onpersoonlijker, maar het scheelt ook vervelende klusjes, vindt Richard. ‘Toen wij alle haltes zelf moesten omroepen, had ik daar al snel een broertje dood aan. Nu hoor ik die automatische omroep niet eens meer.’ Wat ook sterk is verbeterd, zijn de bussen zelf. ‘Vroeger had ik altijd een ijskrabber in mijn binnenzak om de binnenkant van de ruiten schoon te maken als ik begon. Want het duurde wel even voordat alles binnen op temperatuur was.’

Twee minuten besparing

Die enorme voertuigen, daar was het Wim Budding vooral om te doen toen hij acht jaar geleden begon als buschauffeur. ‘Hoe lomper en groter de bus, hoe beter’, lacht hij. ‘Ik wilde vroeger al touringcarchauffeur worden, want het leek me geweldig om met zo’n groot voertuig door die smalle steegjes te gaan.’  Inmiddels is dat anders. Juist de kleine straatjes in dorpskernen worden vermeden, want dat levert vertragingen op. Wim: ‘Je rijdt vooral op de N-wegen.’ Richard knikt. ‘Lijnverstrakking. De busmaatschappij was vroeger nog een staatsbedrijf, met ruimere rijtijden. Nu we een commercieel bedrijf zijn, moet er geld worden verdiend. Dan scheelt een besparing van twee minuten per rit op jaarbasis een hele hoop.’

Kort lontje

Wim geniet er niet minder om. Vooral op mooie dagen vindt hij het heerlijk om te cruisen. Soms mag hij nog wel zijn vakmanschap tonen, zoals gisteren tijdens een omleiding langs de toeristische route. ‘Over klinkerstraatjes die al smal zijn voor een auto.’ Wim hoeft dan niet te rekenen op complimentjes over zijn stuurkunsten. Met de bijbehorende vertragingen hoort hij passagiers vooral mopperen. Dat is op zich begrijpelijk, vinden de chauffeurs. Maar ze balen wel dat mensen steeds gestrester worden en vaak een kort lontje hebben. Zelfs Wim zag in de acht jaar dat hij nu op de bus werkt het persoonlijke contact met passagiers achteruitgaan. ‘Sinds corona is het erger geworden, met die mondkapjes. Mensen denken meer aan zichzelf en minder aan anderen.’

Net vakantie

Dat verschilt wel per gebied. Wim: ‘In streekvervoer, waar de bus maar één keer per half uur komt, zijn mensen gemoedelijker en blijer dat je er bent. Het weer speelt ook mee. Een mooie dag stemt mensen vrolijker. En het rijden zelf is dan ook leuker. Op zo’n dag als vandaag is het net vakantie. Met een zonnetje erbij langs de Maas of tussen de landerijen door rijden geeft zo’n rustig gevoel! Een collega zei eens dat het net is alsof je de hele dag naar een schilderij zit te kijken.’

Koning buschauffeur

Ze willen een pleidooi houden voor het vak, want Nederland komt nog honderden buschauffeurs tekort. Zelf waarderen ze vooral de vrijheid. Wim: ‘Ik voel me de koning op mijn eigen schip.’ Richard: ‘Niemand kijkt je op de vingers. Je hoeft je leidinggevende niet eens tegen te komen.’ Met andere collega’s hebben Richard en Wim goed contact, in de pauzes. ‘Omdat je veel verschillende lijnen rijdt, zie je ook de collega’s van andere vestigingen in een paar weken allemaal.’

EN NOG DIT …

Wat begrijpen mensen vaak niet?

 

Richard: ‘Mensen zijn altijd verbaasd als ik vertel dat ik om 17.23 uur begin en om 0.09 uur klaar ben. Maar wij werken echt op de minuut. En in de 38 jaar dat ik als buschauffeur werk, kan ik nog altijd op twee handen tellen hoe vaak ik niet op tijd klaar was.’

Wim: ‘Ik krijg vaak de vraag welke lijn ik meestal rijd. Maar dat zijn er bijna dertig! Hoe meer, hoe leuker. Het is echt niet saai om buschauffeur te zijn.’

 

Wat wil je passagiers meegeven?

 

Wim: ‘Geef eens een complimentje als een chauffeur knap rijdt of een situatie met een vervelende passagier goed heeft opgelost.’

Richard: ‘Er zit een mens achter het stuur, geen machine. Zomaar doorlopen met muziek in je oren of terwijl je op je telefoon kijkt is zo onpersoonlijk!’

 

Heb je tips om meer jonge collega’s te trekken?

 

Richard: ‘Studenten gaan allemaal de horeca in. Maar bij ons verdien je meer hoor. Het is echt een goed salaris voor een mbo 2-niveau.’

Wim: ‘Zorg dat de bussen en de uniforms er goed uitzien. Een mooi uniform is toch een statussymbool.’