Altijd al een wijnboerderijtje willen beginnen? Dat kan, en daarvoor hoeft u niet eens naar Frankrijk. Nederlandse wijn is namelijk ook goed voor gouden medailles. Deze drie stellen gingen ervoor.
Stelt u zich eens voor: In de lente elke dag naar buiten om de druivenplantjes bij te snoeien, ’s zomers massale plukfeesten houden in de tuin en daarna natuurlijk eindeloos wijn proeven, op zoek naar de beste smaak. Voor sommige Nederlanders is het hun dagelijks werk. Niet lang geleden hielden ze varkens, zaten in de transport, of werkten zelfs op kantoor. Na flink wat cursussen maken ze nu allerlei flessen: van droge rode wijn tot sprankelende rosé. En geloof het of niet, er zijn al Nederlandse wijnen die Europese gouden medailleshebben gewonnen.
Helemaal nieuw zijn de Nederlandse wijngaarden nu ook weer niet. De oude Romeinen dronken hun lievelingsdrank tot in de verste uithoeken van hun rijk, maar sleepten niet alles mee in stenen kruiken. Het kan goed zijn dat zij de zonnige heuvels van Limburg toen al vol plantten met druivenstokken. Volgens de verhalen maakte niemand minder dan Napoleon daar abrupt een eind aan. Hij zou alle Nederlandse wijngaarden hebben verboden, zodat de Franse wijnmakers geen last meer hadden van concurrentie.
Eind vorige eeuw kreeg Nederland een tweede kans. Nieuwe druivenrassen uit Duitsland bleken hier goed te rijpen. Voorzichtig openden Limburgse boeren de eerste wijngaarden en inmiddels heeft de Achterhoek deze plaats veroverd als grootste wijngebied van Nederland. Weinig wijnboeren komen rond van alleen de wijngaard. Maar allemaal genieten ze elk jaar weer van de uitdaging: de druiven door de onvoorspelbare seizoenen heen loodsen en de wijn laten rijpen tot hij zijn volste smaak bereikt heeft.
Wijngaard Elanova
met minicamping
van: Familie Roth
waar: Vorden, Gelderland
grootte: 1,5 hectare
begonnen in: 2009
José (1960) en Rob (1956) groeiden beiden niet op met wijn. Pas op terrasjes in Amsterdam begonnen ze een glaasje op zijn tijd te waarderen. Dat leidde een paar jaar geleden tot een inspirerende ontdekking. Rob had net zijn transportbedrijf op Schiphol verkocht en was met José en hun twee dochters naar de Achterhoek verhuisd. Ze proefden er een wijntje uit de streek. Dat was nog lekker ook!
Na een paar bezoekjes bij wijnboeren uit de buurt, sloten ze zich aan bij het de Coöperatief Verenigde Achterhoekse Wijnbouwers. ‘We zijn er vrij blind ingestapt, hoewel we juist op zoek waren naar rust’, vertelt Jose. ‘Wat betreft de omgeving is dat prachtig gelukt’, grapt Rob, ‘maar wat betreft ons leven niet.’ Rob en José kregen wat tegenslagen te verwerken toen de wijngaard werd geteisterd door nachtvorst in het late voorjaar. ‘Nu pas begrijp ik hoe het is om boer te zijn’, zegt José, ‘altijd afhankelijk van het weer.’ Pas dit jaar viel de oogst voor het eerst reuze mee, dankzij de mooie zomer van 2013. Zelfs Robs 85-jarige moeder werd opgetrommeld om te helpen plukken.
In het coöperatief zijn de taken verdeeld. Rob en José beslissen bijvoorbeeld niet zelf over de teelt en het echte wijn maken. Zij zijn vooral aan het snoeien, binden en plukken. Ook verzorgen ze rondleidingen en proeverijen. Daarna wandelen ze bij zonsondergang heel tevreden met een glas in de hand over hun eigen wijngaard.
Rob is daarnaast verantwoordelijk voor de promotie en verkoop van de Achterhoekse wijn. Het is zijn missie geworden de scepsis over Nederlandse wijn de das om doen. Rob: ‘Negen van de tien bezoekers denkt bij binnenkomst: het zal mij benieuwen, maar ze vertrekken praktisch allemaal met het idee “wat heb ik nou
meegemaakt!”.
Royal Duch Wine
De Achterhoek is Nederlands grootste wijngebied. Omdat het coulissenlandschap geen kans bood voor grootschalige landbouw, organiseerde de overheid in 2003 een informatiebijeenkomst over wijnbouw.
Veertien boeren openden hierop een wijngaard. Twaalf daarvan zetten de Coöperatief Verenigde Achterhoekse Wijnbouwers op. Ze delen investeringen, marketing- en verkoopkosten en krijgen gezamenlijk advies van een Duitse en Zuid-Afrikaanse oenoloog.
Op de wijncompetitie Berliner wein trophyzijn de wijnen bekroond met gouden medailles.
Wijn & Golfdomein Kapelkeshof
van: Familie Beumers
waar: Grashoek, Limburg
grootte: 1 hectare
begonnen in: 2006
Louis (1956) en Truus (1958) Beumers gingen al tijdens hun eerste vakantie samen in Duitsland langs bij wijnboeren. Ze waren nieuwsgierig waar al die smaken toch vandaan kwamen. Thuis in Limburg runden ze een varkenshouderij en een agrarisch bedrijf. Daar plantten ze op een klein veldje ook een paar druivenstokken, ‘gewoon om te zien hoe de druiven zouden rijpen’.
Dat experiment wierp jaren later zijn vruchten af. Mede door dierenziektes als de varkenspest zochten de Beumers naar andere mogelijkheden voor hun landgoed. De keuze voor een professionele wijngaard was toen snel gemaakt. Na een zorgvuldig marktonderzoek besloten ze tegelijk met de wijngaard ook een restaurant en een golfbaan te openen. Zo was de Bourgondische beleving compleet en konden ze hun wijn direct serveren.
In het begin miste Louis zijn varkens wel. ‘Planten leven natuurlijk ook, maar dat is toch anders’. Hij heeft in plaats daarvan nu veel contact met de bezoekers van de golfbaan en het restaurant. Toch voelt hij zich nog steeds vooral boer. ‘Ook met een wijngaard en een golfbaan blijf je lekker met je land bezig’.
Dochter Sara (1983) is ook met het wijnvirus besmet. Samen met haar vader beslist ze hoe ze de nieuwe wijnen gaan ‘assembleren’, de vakterm voor mengen. Maar dat doen ze niet alleen. Ruim honderd mensen uit het hele land hebben wijnstokken van Kapelkeshof geadopteerd. Deze adoptanten komen geregeld proeven en stemmen dan mee over hoe de wijn gebotteld wordt.
Kapelkeshof wijn is inmiddels goed bekend in de regio, bevestigt de plaatselijke buschauffeur. Zelf koopt hij altijd een flesje in het restaurant van het naburige dorp. ‘Wel wat duurder, maar goed en lekker sterk. Je loopt altijd zingend weer naar buiten.’
Een adoptiestok
Bij windomein Kapelkeshof is het mogelijk om een wijnstok te adopteren van een van de vier druivenrassen. U kunt dan het goeiproces volgen, helpen bij de verzoring van de druivenstok en de druiven oogsten. Als de wijn gebotteld is, ontvangt u een fles wijn van uw adoptiestok. Prijs per wijnstok per oogstjaar: 25 euro. Meer informatie op kapelkeshof.nl/wijnstokadoptieplan
De Achtertuin Wijngaard
van: Hobbyisten Trudie en Ruud Hoogstraten
waar: Oud Gastel, Noord-Brabant
grootte: 900 vierkante meter
begonnen in: 1985
Achter in een oud kookboek vol jams en chutneys vond Trudie Hoogstraten (1952) eens een recept voor vruchtenwijn. Ze plukte wat wilde vlierbessen, stopte die in een bak met kokend water, deed een sneetje brood en bakkersgist erbij en dekte het geheel af met een theedoek. Na een paar maanden zou het wijntje al drinkbaar zijn. Nee dus. Het goedje stonk zo dat ze het na twee maanden maar weer weggooide.
Maar Trudie, administratief medewerker in de kinderopvang, gaf niet op en maakte steeds lekkerdere wijntjes van de aardbeien en rabarber uit de moestuin. Ze sloot zich aan bij de West-Brabantse club voor amateurwijnmakers en leerde dat druiven toch het makkelijkst zijn. Elk jaar leverde ze toen een stukje moestuin in om wijnstokken te kunnen planten, tot er een heuse wijngaard in de achtertuin stond.
Haar bierdrinkende man Ruud (1948), die bij Shell pijpleidingen berekende, werd zo nieuwsgierig dat hij een cursus wijn proeven en later een cursus keurmeester volgde. Inmiddels brengt het gepensioneerde stel de meeste tijd door in de wijngaard of wijnkelder. Op hun gemakje, want ze zijn hobbyisten. Ze hoeven dus geen belasting te betalen of zich aan strenge regels te houden. Zo kiezen ze alleen de beste trossen uit en voegen na een slechte zomer gewoon wat suiker toe om genoeg alcohol in de wijn te krijgen.
Met hun wijnen doen ze mee aan amateurwedstrijden, het huis staat al vol met glimmende prijzenbekers. De rest drinken ze zelf of geven ze cadeau. En ze schenken het uit op feestjes, zoals op het trouwfeest van hun zoon. Trudy: ‘Eerst dronken gasten bij ons thuis nog wel eens bier, maar nu hoeven we dat eigenlijk niet meer in huis te halen.’
Zelf beginnen
Zelf een vruchtenwijntje maken kan met wat fruit of een paar pakken vruchtensap. Voor zestig euro haalt u alle benodigde apparatuur in huis, zoals een grote Dame Jeanne fles, blauwloog en een pipetje.
U doet gekookte suiker en citroenzuur met appelsap, druivensap, gist en gistvoeding in een steriele fles. Met een waterslot erop houdt u de fles een paar dagen op een temperatuur van 20 graden. Als er een laagje bezinksel op de bodem ligt, hevelt u de wijn over in een andere steriele fles. Dat doet u tot u een heldere wijn heeft. Daarna moet de wijn gebotteld worden en nog twee maanden rusten.
De volledige versie van dit recept vindt u terug op de zin.nl/wijnmaken/
Gepubliceerd in Zin