Aan het einde van de Herengracht houdt elke rondvaartboot van Amsterdam stil. De toeristen aan boord dobberen dan even bij de kruising met de Reguliersgracht, waar de gids ze op een mooi uitzicht wijst: zeven bruggen op een rij.
Alle toeristen kijken en tellen dan, maar ’s avonds kijken ze vaak achterdochtig naar de gids. Ze hebben er hooguit drie of vier kunnen ontdekken.
De lichtjes van veel bruggen over de Reguliersgracht branden vaak niet. En niet alleen daar is dat zo. Een stukje verderop doemt de Amstel op.
Eén ophaalbrug trekt al vanaf honderden meters de aandacht. Maar van de Walter Süskindbrug is ’s avonds alleen de linkerhelft te zien. Alle lampjes aan de rechterkant doen het niet.
De avondrondvaart over de verlichte grachten is een belangrijke toeristische trekpleister van de stad. Tenminste vijf rederijen varen vooral ’s zomers diverse volle boten per avond rond.
Vorig jaar werd de grachtengordel nog opgenomen in de werelderfgoedlijst van UNESCO. “De lampjes op de bruggen dragen bij aan de populariteit van een rondvaart”, schreef de gemeente Amsterdam in 1994 in het Beleidsplan Illuminatie.
“Deze methode van verlichten is specifiek voor Amsterdam.” Waar andere steden vaak schijnwerpers op hun bruggen richten, zijn de bogen van Amsterdamse bruggen voorzien van een rij gloeilampen.
Op sommige plekken doet de installatie het nu zo vaak niet dat een rondvaartrederij er in een brief aan de gemeente over heeft geklaagd.
Het maakt een avondvaart minder mooi voor toeristen. En ook de veiligheid komt in het geding als schippers niet goed kunnen zein waar ze doorheen moet varen, luiden de klachten.
De verlichting is inderdaad aan vervanging toe, erkent Hans Akkerman van de gemeentelijke dienst Infrastructuur, Verkeer en Vervoer. Hij is verantwoordelijk voor de verlichting van de tachtig bruggen met lampen.
Om storingen echt te verhelpen moeten lichtinstallaties als geheel worden vervangen, iets dat vijftien jaar geleden voor het laatst is gebeurd. En dat kost volgens Akkerman behoorlijk veel geld. Hoeveel precies, kan hij niet zeggen. Wel geeft hij een voorbeeld van de onderhoudskosten.
Een of twee jaar geleden verfde iemand op de Reguliersgracht duizenden lampen in verschillende kleuren. Het kostte een ton om die te vervangen.
Akkerman: “We moeten heel zuinig zijn. Als vervangen nu niet persé noodzakelijk is, doen we het niet. En we vervangen liever gedeeltelijk dan alles in één keer.”
De lichtinstallatie van de Walter Süskindbrug zal volgend jaar wel worden vervangen. Over de gebrekkige verlichting over de Reguliersgracht was bij Akkerman echter niets bekend.
Vanwege bezuinigingen controleert de gemeente maar één keer per jaar of de verlichting nog werkt. Daarnaast moeten burgers en rondvaartmaatschappijen Akkerman op de hoogte houden.
———
Niet alleen geld speelt een rol, vertelt Walther Schoonenberg van de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad (VVAB). “Er is nog een heel gevecht gaande over wat voor nieuwe verlichting er moet komen.”
Schoonenberg doet er zelf aan mee. “De contourverlichting is hopeloos verouderd. Die dateert nog van de jaren twintig en is dus bijna zelf historisch geworden. Maar wij zijn er niet blij mee. Je ziet ’s avonds alleen die lampjes, niet de bruggen.
“En dat terwijl de Amsterdamse bruggen vaak heel mooi zijn, met fraaie details. Daar wordt met de gloeilampen nu slechts een abstractie van gemaakt.”
Schoonenberg kijkt graag naar buitenlandse steden, zoals Parijs. “Daar worden bruggen beschaafd beschenen. Je merkt de verlichting zelf niet op, totdat deze ineens uitstaat.”
Schoonenberg en zijn vereniging zijn daarom in gesprek met de gemeente. “Er zijn bijvoorbeeld plannen geweest om nieuwe contourverlichting te maken in verschillende kleuren. Rode bruggen op de Wallen en gouden bruggen in de Gouden Bocht van de Herengracht. Daar zijn wij natuurlijk heel boos over geworden. Nu horen we er niets meer over.”
De gemeente experimenteert verder. Onlangs werd de Magere Brug uitgerust met leds. Iets feller en witter dan de gloeilampen, maar tien procent van het gebruik.
Bij een proef vorig jaar werd een brug op de Brouwersgracht verlicht met weer andere lampen. De gewelven werden van onderen af beschenen.
Schoonenberg: “Het was een stuk mooier dan het nu is. Er werd van het idee van contourverlichting afgestapt. Maar het licht was nog wel erg fel.”
Akkerman zelf wil nog niet veel over de toekoms zeggen. Wel is voor vervanging alvast twee ton gereserveerd.
Slechts twee keer zoveel als het kostte om de geschilderde Reguliersgracht in oude staat terug te brengen. “We zijn het nog zorgvuldig in kaart aan het brengen”, aldus Akkerman.
Maar de tijd dringt. In 2013 viert Amsterdam de vierhonderdste verjaardag van de grachtengordel en zullen waarschijnlijk meer toeristen naar verlichte bruggen komen kijken. In oude of nieuwe stijl. Wel is nu al een aannemer naar de Reguliersgracht gestuurd.
Foto: cc
Gepubliceerd inHet Parool