Nelleke vertelde haar broer dat ze het leven niet meer zag zitten. Even later kwam haar vader haar kamer binnen; die zei dat ze niet zo gek moest doen. Ze voelde zich onbegrepen en draaide ‘haar hart op slot’. Later deed ze drie keer een zelfmoordpoging.
Dat was in haar middelbareschooltijd. Nu staat Nelleke springlevend op de omslag van het nieuwe mediaboek ‘Jong’ over zelfdoding, geproduceerd door de EO in samenwerking met Youth for Christ. De omroep wil via het boek met dvd zelfdoding bespreekbaar maken.
“Het is onder jongeren doodsoorzaak nummer twee”, vertelt Mirjam van der Vegt, auteur van het boek. “Gemiddeld maakt elke schoolweek een jongere onder de twintig een einde aan zijn leven. Op dit onderwerp rust een taboe, maar praten helpt.”
Het boek is te koop in winkels en verschillende scholen krijgen het ook toegestuurd; de GGD noemt lespakket op de omslag een ‘aanrader’.
Maar niet alle scholen zitten te wachten op een lespakket over zelfdoding, blijkt uit een paar telefoontjes. Jan Hegge van het Segbroek College in Den Haag, bijvoorbeeld, speelt liever pas op het onderwerp in als het daadwerkelijk aan de orde komt.
Zo denkt rector Hans Luyendijk van het Dalton College, eveneens in Den Haag, er ook over. Hij vreest anders kinderen eerder op ideeën te brengen dan ze ervan af te helpen. De afgelopen vijf jaar kreeg hij op school twee keer te maken met zelfdoding.
Hij vertelde het zijn leerlingen meteen. “Kinderen huilden in een hoekje, of zittend op de trap. Sommigen hielden elkaar vast. Het was een moeilijke tijd, maar we zijn er goed uitgekomen.”
Luyendijk kreeg veel hulp aangeboden, onder meer van onderwijsadviesbureau KPC. “Het onderwerp was absoluut geen taboe”, vertelt hij. “Iedereen had het erover.”
Maar Nelleke, tegenwoordig jongerenwerker bij Youth for Christ, vindt dat te laat. “Het is geen taboe als het eenmaal is gebeurd, nee, maar daarvóór wel. Dat merkte ik ook weer toen ik tijdens een vergadering over het boek vertelde dat ik zelf een verhaal had over zelfdoding. Het viel meteen stil.”
Op de dvd staan, naast twee afleveringen van het EO-televisieprogramma ‘Jong’ over dit onderwerp, drie lessen voor klassen of jongerengroepen. Les 3 is voor klassen die al in aanraking zijn gekomen met zelfdoding, les 1 voor groepen die er juist zo laagdrempelig mogelijk voor het eerst over praten.
Het pakket is voor álle jongeren bedoeld, voor christelijke scholen is er extra materiaal over geloof en zelfdoding toegevoegd.
Meisjes en jongens krijgen aparte oefeningen. Jongens sjouwen bijvoorbeeld met stenen en komen erachter dat dat niet te doen is zonder de last te delen.
De meisjes kleden zich om in een pashokje en moeten anderen daarin toelaten om te kunnen beslissen of iets leuk staat. “Zo worden de jongeren zich ervan bewust dat delen helpt”, legt Van der Vegt uit. “Een vertrouwenspersoon is heel belangrijk”.
Het boek bevat verder verwerkingsoefeningen voor achterblijvers of tips voor vrienden van jongeren met zelfmoordgedachten. “Vooral niet wachten, maar heel concreet doorvragen en hulp inschakelen”, raadt Van der Vegt aan.
“Vraag bijvoorbeeld of iemand al een brief heeft geschreven. Dan weet je hoever hij of zij al is in het proces.”
Foto: cc
Gepubliceerd in Trouw