Een halfjaar zelfstandig leren en ondertussen de halve wereld verkennen. Het klinkt veel hoogbegaafde kinderen als muziek in de oren. Zo ook Yoram en Liselet, die deze droom vorig schooljaar waarmaakten. Aan boord van het zeilschip School at Sea voelden ze zich als een vis in het water. Yoram: ‘Ik zag ineens in alles een uitdaging’.
Een enorme hoeveelheid lucht valt naar beneden en keert het schip in een hoek van zestig graden. Grote golven water gutsen over het dek. Liselet staat ineens tot haar heupen in het water en moet zich vastgrijpen om niet om te vallen. Een giek en twee gaffels breken. De kapitein rent naar Yoram toe om het roer over te nemen.
‘Zoiets gebeurt in dertig seconden, dus pas achteraf besef je dat het een wonder is dat iedereen nog aan boord staat’, vertelt Yoram. ‘Het was een microburst, hetzelfde fenomeen dat vorig jaar op Pukkelpop toesloeg.
‘Met de Bermudadriehoek had het dus niets te maken, maar het was wel heftig. De bak lucht die naar beneden valt, verspreidt zich over het aardoppervlak met windkracht 12.’
Alles is anders dan thuis
Yoram klinkt als een heuse zeeman als hij in zijn tuin in Delft vertelt over zijn avonturen. Van boord is hij of zijn reisgenoten nooit geslagen. Bij slecht weer zaten de leerlingen altijd vast aan een lifeline en verhoogden ze de relingen met netten.
Yoram, nu drie maanden terug, wil na zijn examens volgend jaar zelfs weer de zee op. ‘Als je het leuk vindt om een half jaar op een boot te zitten waar alles anders is dan thuis, dan is het echt een aanrader.’
Een jaar geleden attendeerden kennissen Yoram op School at Sea ‘Ze vonden het iets voor mij omdat ik van zeilen houd en ik het redelijk makkelijk heb op school’, vertelt Yoram. Hij is hoogbegaafd en vindt zijn tweetalig onderwijs, met zestig procent van de lessen in het Engels, niet echt een uitdaging.
‘Uitdaging is juist belangrijk voor hoogbegaafden’, legt Yoram uit. ‘Anders blijf je in zo’n passiviteit zitten en daar wordt niemand blij van. Op het schip was dat wel anders, daar vond ik alles uitdagend. Zoals een half jaar doorbrengen zonder vrienden en familie, maar ook zelf zeilen en leren zonder uitleg op het bord.’
De kinderen aan boord werkten allemaal met hun eigen schoolboeken en toetsen. Pas als ze het nodig hadden, konden ze één van de vijf leraren aan boord om uitleg vragen.
Die zelfstandigheid vond Yoram één van de fijnste dingen. ‘Je kon heel doelgericht leren en hoefde nooit te wachten op anderen die het niet begrepen. En het is wel een mooi gevoel als je een toets helemaal zelf hebt gehaald, zonder hulp van een leraar.’
Opleven
Liselet, de andere hoogbegaafde leerling op de boot, leefde ook op van de zelfstandigheid. ‘Als mensen zeggen dat ik iets moet doen, word ik heel dwars’, legt ze kalmpjes uit. ‘Dan doe ik het gewoon niet. Maar op het schip had ik daar geen last van. Ik zag zelf hoeveel tijd ik precies had voor al mijn toetsen en begon ineens heel hard te werken.’
En het leuke was dat het daar niet bij bleef, gaat Liselet verder. ‘Alleen maar leren wordt een sleur, maar aan boord waren wij heel actief bezig en maakten we kennis met andere landen en culturen.’
Dat beviel haar goed. Vooral het bezoek aan Cuba prikkelde haar nieuwsgierig. Ze vroeg veel aan de geschiedenis- en aardrijkskundeleraar, maar ook aan de Cubanen zelf. ‘Specifieke vragen werkten het beste, heb ik gemerkt. Ik vroeg bijvoorbeeld wat ze van het onderwijs vonden of van algehele zorgsysteem.’
Bij de indianen in Panama was dat moeilijker, de taalbarrière was groot. Het was communiceren met handen en voeten. Een week lang leefden de leerlingen in kleine groepjes samen met de Indianen. Er werd brood gebakken en ze vingen krokodillen.
Het maakte veel indruk op Liselet en ze weet nu zeker dat ze meer wil reizen. Het liefst doet ze op de middelbare school nog een keer mee aan een uitwisselingsproject.
Ook Yoram vindt dat hij heel veel wijzer is geworden. ‘We leerden echt van alles. We kregen les over het weer, over de natuurkunde achter het zeilen, over de watermaker die zout in zoet water omtovert en we leerden Spaans.’
Yoram werd zelfs bijgeschoold in aardrijkskunde, waar hij normaal niets van hoeft te weten. ‘Toen we les kregen op een vulkaan op Tenerife werd het ineens toch wel interessant, met zo’n leraar naast je die alles kon aanwijzen.’
Terug op school
Het heeft de leerlingen veranderd. ‘Toen ik terugkwam op school, was het wel even wennen’, vertelt Yoram. ‘Ineens van die korte schooldagen en een leraar die steeds tegen je staat te praten. Ik ben een stuk zelfstandiger geworden.’
Zijn moeder, die in de tuin is aangeschoven, knikt enthousiast. ‘Hij staat veel actiever in het leven. Hij dumpt zijn problemen bijvoorbeeld niet meer zomaar bij ons, maar onderneemt zelf stappen.’
Die zelfstandigheid ontdekten Liselets ouders ook in hun teruggekeerde dochter. School at Sea bracht de kinderen heel wat verantwoordelijkheid bij. Zo moesten de leerlingen zelf koken, schoonmaken en de nachtwacht houden.
‘Ook als je zeeziek was’, vertelt Liselet. Het overkwam haar vaak, vooral aan het begin van de reis. Maar heimwee had ze niet. ‘Ik had contact met de mensen thuis en miste verder niet veel. Wel wilde ik wel weer eens alleen zijn. Dat kon niet aan boord, we sliepen altijd met zijn vieren op een kamer.’
Yoram miste zijn klerenkast en wilde weer eens de ijskast openmaken om gewoon iets te eten te pakken. ‘Dat kan je niet doen met zoveel man aan boord. Je moest altijd wachten op het gezamenlijke eten.’ De groep werd binnen de kortste keren dan ook heel hecht.
‘Dat heeft eigenlijk het meeste indruk op mij gemaakt’, vertelt Yoram. ‘Na een maand dacht ik al ‘wat is dit nou?’. Ik dacht dat het toen al niet meer hechter kon. Maar een paar maanden later waren we toch steeds weer een stapje dichter bij elkaar gekomen.’
Liselet ging deze zomer nog op vakantie met haar ouders en haar nieuwe vriendje, Yke, ook van School at Sea. Yoram bezocht met de fiets en de trein verschillende School at Sea vrienden. Daarvoor moest hij wel heel Nederland doorkruizen. Yoram: ‘Maar dat stelt vergeleken een wereldreis natuurlijk niets meer voor.’
School at Sea voor hoogbegaafden
Leerlingen van School at Sea moeten gemotiveerd zijn, op het vwo zitten en bereid zijn om via zelfstudie het nodige te leren. Dat maakt de school bijzonder geschikt voor hoogbegaafde kinderen.
De leerlingen besteden maar drie dagen per week aan het normale lesprogramma. De andere dagen krijgen ze praktijkles en mogen ze zich verdiepen in onderwerpen die ze leuk vinden. Daarvoor zijn ze welkom bij de bemanning, die speciaal getraind is om kennis over te dragen.
Op de vorige reis stonden sommige leerlingen vier maanden in de keuken, anderen brachten hun vrije tijd door in de machinekamer of verdiepten zichzelf in kapiteinstaken. Ook was er een huisdichter aan boord.
Lise bereidt zich voor op de reis
Lise (14), hoogsensitief en met een IQ van 144, stapt in oktober aan boord bijSchool at Sea. Toen haar stiefvader van de zeilvereniging een foldertje meebracht,was ze meteen enthousiast. Ook haar ouders en haar school zijn blij.‘Zij zien ook wel dat het normale onderwijs niet goed bij mij aansluit.’
Lise is aan het onderpresteren. Ze haalt zessen, zevens en onvoldoendes. ‘Omdat het zo saai is’, vertelt ze. Dat is op reis anders, verwacht ze. ‘Je combineert het leren dan met de praktijk en je bent blijer en gemotiveerder, want de reis lijkt me zo leuk. Ik zie het aan de blogs en website van de vorige reis. Het enthousiasme spat daar echt vanaf.’
Op reis wil Lise naast het schoolwerk vooral veel leiding gaan geven en ze wil leren navigeren. Momenteel vermaakt ze zich al met de voorbereidingen.
Om de kosten van de reis, 19.000 euro, te dekken, werft ze fondsen en schrijft ze een blog en een nieuwsbrief. Met een bijdrage van haar ouders erbij, is ze financieel nu bijna rond. En anders heeft ze nog wat spaargeld.
Gepuliceerd in Talent