Wat te doen met overtollig regenwater bij extreme neerslag? Friso Klapwijk bedacht een daktuin met een buffer die water geleidelijk afvoert naar het riool. Zijn Polderdak gaat inmiddels de wereld over.
Op een bijeenkomst over regenwater van de gemeente Amsterdam stak Friso Klapwijk een paar jaar geleden brutaal zijn hand op. De oprichter van daktuinbedrijf de Dakdokters was aangeschoven om mee te praten over hoe de stad zich kon voorbereiden op toekomstige piekbuien. Niet dat Klapwijk officieel was uitgenodigd. Bij echt heftige regenval haalt een reguliere daktuin immers weinig uit.
Toen Klapwijk een dakoplossing opperde, werd die dan ook al snel weggewuifd. ‘Het waren allemaal rioolmensen’, zegt hij. ‘Zij denken in termen van kuubs en liters per seconde. Zoveel water kun je niet in een stukje groen opbergen.’
Tenzij …
Die nacht kwam Klapwijk zijn bed uit om een schetsje te maken. Hij tilde de daktuin een stukje op om ruimte te maken voor een waterbuffer. Van daaruit kon opgevangen regenwater geleidelijk worden afgevoerd naar het riool. ‘In liters per seconde’, zegt Klapwijk triomfantelijk. Zo kon hij de rioolmensen misschien toch overtuigen.
Dat lukte. Met hulp van Waternet, de gemeente Amsterdam en externe water- en elektrotechneuten bouwde hij een pilot op een Amsterdams Zuidas-dak. Het werd een innovatief paradepaardje van de stad, waar Klapwijk heel wat rondleidingen gaf aan bezoekers uit Canada, Frankrijk of Twente.
Een Polderdak, noemt Klapwijk zijn innovatie. Dat slaat in eerste instantie op het watermanagement dat er op microschaal gebeurt. Heuse ‘slimme’ sluisjes stemmen af op het weerbericht en zelfs molentjes draaien mee. Ook al zijn die laatste voor de show. De molenwiekjes sieren de omhoogstekende wind- en regensensoren. Zo helpen ze ook het verhaal goed vertellen, vooral in het buitenland. Klapwijk: ‘Men kent Nederland als een plat stukje land omgeven door dijken, met molens die het waterniveau regelen. Een dak is ook zo’n plat stukje, omgeven door een dakrand, waar we met ‘molentjes’ het water sturen.’
Privaat dak, publiek belang
De polderdaken lenen zich, toevallig genoeg, ook goed voor de gelijknamige Nederlandse manier van samenwerken. Individuele én groepsbelangen komen samen, dus wordt er flink gepolderd bij polderdaken. Vaak ligt een waterbuffer op een privaat dak en dient daar een publiek belang. De daken helpen de stad bijvoorbeeld koel te houden in de zomer en helpen overstromingen voorkomen. Daarmee helpen ze gemeenten, die hun inmiddels te smal gestandaardiseerde rioleringen niet zo gemakkelijk vervangen.
Dankzij die verstrengelde belangen kan een simpel idee voor een daktuin op een appartementencomplex uitgroeien tot een bouwproject met verschillende eigenaren. Dat gebeurde bijvoorbeeld bij een VVE in Voorburg.